رنگ مواد شوینده (پیگمنت)
رنگ در اصطلاح مواد اولیه شیمیایی و صنایع بهداشتی و شوینده با عنوان pigment یا colorant نمایش داده می شود. اگر نامی از پیگمنت های معدنی یا محلول های رنگی در صنایع شوینده شنیده اید، در حقیقت به همین عوامل رنگ زا گفته می شود. از مواد رنگی در صنایع شوینده برای رنگ آمیزی و ایجاد یک رنگ آرامش بخش و ملایم استفاده می شود. جالب آن است که بدانید رنگ در مواد شوینده و لوازم آرایشی و بهداشتی برای بازاریابی و برندسازی بسیار موثر است.
شاید تعجب کنید اما بسیاری از معروف ترین برندهای جهان، یکی از معیارهای جذب مشتری را در حقیقت، همین عوامل رنگ زا در شوینده ها می دانند. رنگ های آبی و رنگ بنفش، شکل ظاهری شوینده ها را براق تر جلوه می دهند و بنابراین برای بسیاری از محصولات شوینده و بهداشتی به کار می روند.
رنگ مواد شوینده باید دارای یک سری خصوصیات داشته باشد تا بتوان در این صنعت از آنها استفاده کرد. در حقیقت، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی پیگمنت های معدنی یا پیگمنت های آلی مشخص کننده این است که در کدام یک از صنایع و برای تولید چه محصولی باید به کار روند. به طور متداول، چهار خصوصیت زیر را برای عوامل رنگ زا در مواد شوینده معرفی کردهاند. این ویژگی ها بیشتر برای شوینده های منسوجات، شوینده لباسشویی، مایع مخصوص شستشوی پارچه و غیره می باشد:
- پایدار در برابر مواد قلیایی
- پایدار در برابر سولفات و پرکربنات
- مقاومت بسیار خوب در برابر نور
- بدون ایجاد لکه روی پارچه هنگام شستشو
لازم به ذکر است برای تولید بهترین شوینده ها، محصولات تمیز کننده و پاک کننده از رنگ های استاندارد و پایدار استفاده میشود. در کارخانه تولید مواد شوینده، بارها و بارها این مواد و محصولات آزمایش می شوند و پس از آن که تست کنترل کیفیت برای آنها انجام شد، برای تولید انبوه وارد خط تولید می گردند.
رنگ مواد شوینده چیست
رنگ مواد شوینده در حقیقت، ترکیبات شیمیایی هستند که دارای ساختار آلی یا معدنی می باشند. پیگمنت ها یا رنگ مخصوص محصولات و مواد اولیه شوینده برای صنایع خانگی صنعتی، محلول های تمیز کننده و پاک کننده به کار می روند. رنگ هایی که در صنایع شوینده مورد استفاده قرار میگیرند دارای خواص پایداری فوق العاده بالا بوده و با استفاده از فرمولاسیون خاص تولید می شوند.
بر همین اساس، رنگ مواد شوینده برای تولید صابون ها و محلول های تمیز کننده و پاک کننده به کار می روند. تمام محصولات شوینده که حاوی رنگدانه هستند، هیچ آثار لکه، آلودگی روی سطوح یا لباس ها ایجاد نمی کنند. رنگدانههای آلی و معدنی بر اساس فرمولاسیون خاص خود و شیمی مولکولی برای تولید یک محصول به کار می روند.
هر یک از مواد اولیه شوینده رنگ به خصوص به خود را دارند مثلا اسید سولفونیک قهوه ایی و تگزاپون سفید رنگ است.بنابراین با افزودن رنگ به مواد شوینده جلوه بصری آن را تصحیح می کنند.
بررسی ویژگی ها و انواع رنگ مواد شوینده نشان میدهد که این رنگزاها در حقیقت در دو حالت جامد پودری شکل و حالت مایع به مصرف می رسند. رنگ های مایع برای مواد شوینده، حالت غلیظ و پلیمری دارند تا محصولات شوینده تولید شده ویسکوزیته مشخصی داشته باشند. برخی از رنگزاها به طور ویژه برای صنایع پلیمر، لاستیک و پلاستیک استفاده می شوند، بنابراین، این ترکیبات باید غیر یونی بوده و در آب، محلول باشند. صنایع کالاهای مصرفی و صنعتی با صنایع شوینده از نظر مقدار مصرف رنگ مواد شوینده متفاوت هستند.
ویژگی های فیزیکی و شیمیایی رنگ ها در مواد شوینده
بررسی خصوصیات و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی رنگ مواد شوینده با پایه آلی و معدنی بسیار کمک میکند که این صنعت مهم را بشناسیم. رنگ ها عموماً برای صنایع مختلف استفاده می شوند. تفاوتی نمی کند که رنگ پودری برای شوینده به کار رود یا رنگ های مایع استفاده شود؛ هر کدام از رنگدانه ها یا عوامل رنگ زا ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. برخی رنگ ها برای تولید شوینده خاصی استفاده می شوند تا جنبه های مثبت محصول مرغوب را نمایان کنند.
برای درک بهتر خصوصیات و ویژگی های رنگ مواد شوینده با پایه آلی و معدنی آنها را به دو دسته تقسیم می کنیم و برای هر قسمت، مهمترین خصوصیات فیزیکی یا شیمیایی آنها را معرفی خواهیم کرد:
۱-رنگدانه های معدنی:
- رنگدانه های معدنی، وزن سنگین تری دارند و ذرات آنها بزرگ تر است.
- رنگ هایی با پایه مواد معدنی، خاصیت مرطوب کنندگی خوبی دارند و ذرات آن ها شناور نیستند.
- زمانی که از رنگدانه معدنی در تولید محصولی به کار می رود، یک لایه نازک از رنگ داخل محصول دیده می شود که باعث ایجاد جلوه مات و زیبا خواهد شد.
- رنگدانه های معدنی، شدت رنگ کمتری دارند و برای ایجاد رنگ های متنوع باید مقدار بیشتری از آنها را با هم مخلوط کرد. اگر رنگدانه معدنی با رنگ سفید مخلوط شود، نور و درخشندگی خاصی را به وجود می آورد.
- رنگدانه آبی پروس،از رنگدانه هایی است که جزو رنگ های معدنی دسته بندی میشود اما قدرت رنگ آمیزی فوق العاده بالا دارد و ذرات آن هم ابعاد کوچکی دارند؛ بنابراین یک رنگدانه پر مصرف در صنایع شوینده محسوب میشود. رنگدانه آبی پروس، یک استثنا از این گروه است.
۲-رنگدانه های آلی:
- رنگ مواد شوینده بر پایه مولکول های آلی، وزن سبک تر و ذرات کوچکتری دارند، بنابراین حجم زیادی را در تولید انبوه در صنعت شوینده تولید می کنند.
- ذرات رنگدانه های آلی، شناور هستند و در برابر مرطوب شدن، مقاومت می کنند، بنابراین برای ایجاد اثرگذاری بهتر به یک عامل پراکنده کننده رنگدانه در صنعت شوینده نیاز است.
- زمانی که از رنگدانه های آلی برای شوینده ها استفاده می شود، یک حالت براق بودن و درخشان بودن طبیعی را در محصول به وجود میآورد.
- رنگدانه های آلی، قدرت رنگ آمیزی فوق العاده بالایی دارند و می توانند حالت شفاف یا نیمه شفاف را در محصول نهایی به وجود آورند.
- زمانی که این نوع رنگدانه ها با رنگ سفید مخلوط می شوند، شدت رنگ، بسیار بالا است بنابراین باید مقدار کمی برای مخلوط شدن از آنها استفاده شود.
- انواع رنگدانه های آلی از طیف رنگی گرم و سرددر گروه رنگ های ملایم و تند وجود دارند که هر یک برای کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار می گیرند.
- رنگدانه های آلی هم مانند رنگدانه های معدنی، استثنائاتی دارند که در هر صنعت به آن توجه می شود.
کاربردها
پیگمنت ها برای تولید انواع محصولات تمیزکننده، پاک کننده و شوینده ها به کار می روند. انواع صابون های حمام و صابون دستشویی، مایع دستشویی، لوسیون ها، نرم کننده ها، محلول های لباسشویی و مایع ظرفشویی که رنگی هستند، همگی با استفاده از رنگدانههای آلی و معدنی تولید می شوند. همین عوامل، جزو مهم ترین کاربردهای رنگدانه در مواد شوینده محسوب می شود.
انتخاب رنگ مواد شوینده برای تولید یک شوینده مرغوب موجب میشود محصولات پایدارتری تولید شود که در طولانی مدت در برابر تغییر رنگ یا تغییر خواص فیزیکی و شیمیایی مقاومت کند. پیگمنت ها به علاوه فرمولاسیون جدید برای شوینده و صابون ها به کار می روند. این مواد تقریباً کم هزینه هستند، پایداری بیشتری دارند و از نظر زیست محیطی و سلامتی هم استاندارد هستند. شوینده هایی که با پیگمنت تولید شده اند، برای پوست دست هیچ حساسیتی ایجاد نمی کنند.
از کاربردهای رنگ مواد شوینده که بگذریم پیگمنت های آلی و معدنی در سایر صنایع هم کاربرد دارند. صنایع پلیمری، صنعت لاستیک، پلاستیک، محصولات آرایشی و بهداشتی، انواع ظروف رنگی پلاستیکی، اسباب بازی ها، نمونههایی از این کاربردهای صنعتی هستند. طیف مختلفی از رنگ ها را برای صنعت شاهد هستیم.
انواع رنگ یا پیگمنت برای صنایع شوینده یا سایر کالاهای صنعتی شامل طیف رنگی آبی تیره و روشن، بنفش تیره و روشن، زرد تیره و روشن، سبز، نارنجی و قرمز تیره و روشن و گروه هایی هستند که جزو زیر گروه های این رنگ ها محسوب می شوند. در شکل های زیر، نمونهای از این پیگمنت ها و رنگدانه ها را مشاهده می کنید.
روش تولید پیگمنت
اکنون که با ویژگی ها و کاربردهای رنگ مواد شوینده آشنا شدید شاید بهتر باشد نگاهی بر فرآیند تولید رنگدانه ها و پیگمنت های صنعتی داشته باشیم. این صنعت، بسیار جذاب و جالب است.
رنگدانه ها ترکیباتی غیر محلول هستند و به صورت ذرات جامد آسیاب شده یا به صورت پودری شکل، در حالت مخلوط با ترکیبات اولیه شوینده به کار می روند. این رنگدانه ها می توانند از گروه رنگ های آلی و معدنی باشند. هر کدام از این عوامل رنگ زا بر اساس ساختار مولکولی خود از یک ترکیب اولیه به دست می آیند. رنگدانه های آلی که از منابع طبیعی به دست می آید برای قرن هاست که مورد استفاده قرار می گیرد. این رنگدانه ها به طور معمول از مواد قیر زغال سنگ یا ترکیبات جانبی پتروشیمی به دست می آید.
تولید رنگ مواد شوینده بر پایه ترکیبات معدنی بر اساس واکنش های شیمیایی ساده نظیر اکسیداسیون یا واکنش ها در حضور کاتالیزور از ترکیبات معدنی و نمک های فلزات واسطه تهیه میشوند و مواد اولیه برای تولید این رنگدانه از منابع طبیعی زمین به دست می آید.
مهمترین رنگدانه معدنی که در طیف بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی و شوینده ها به کار می رود دی اکسید تیتانیوم است. این ترکیب (تیتان) به صورت جامع پودری شکل به رنگ سفید صدفی است و درخشندگی خاصی دارد. برخی دیگر از رنگدانه های معدنی حاوی کربن، پیگمنت های اکسید آهن، پیگمنت کروم، مس یا منگنز می باشند. ترکیبات رنگدانه بر اساس فلز کروم، مسئول رنگ زرد، نارنجی یا سبز مایل به زرد می باشد. رنگدانه های حاوی اکسید آهن مسئول ایجاد رنگ آبی درخشان روشن و تیره هستند.
رنگ مواد شوینده برای رنگدانه های آلی در ساختار مولکولی خود هیدروکربن های معطر یا حلقوی دارند و با اتم های کربن و هیدروژن آرایش پیدا کردهاند. رنگدانه های آلی شامل گروه نیتروژن به “رنگ های آزو” شهرت دارند و مسئول رنگ قرمز نارنجی یا زرد هستند. این رنگدانه ها بر اساس واکنش های شیمیایی و روش های استخراج، تولید می شوند.
فرایند تولید رنگ مواد شوینده به این صورت است که مواد اولیه برای تهیه محصول نهایی در یک راکتور و در دما و فشار کنترل شده با یکدیگر مخلوط می شود. راکتور شیمیایی یا مخزن واکنشگر، تعدادی ورودی و خروجی دارد. خروجی ها مواد مختلفی را شامل می شوند. طبق همان فرایندی که برای یک رنگدانه خاص تعریف شده است، بخشی از مسیر خروجی به سمت مخزن دیگری هدایت می شود تا با افزودن برخی مواد شیمیایی یا کاتالیزورها، واکنش شیمیایی صورت گیرد. محصولاتی که در نهایت به دست می آیند، رنگدانه های معدنی هستند که برای صنایع شوینده به کار می روند.
در بازار خرید و فروش رنگ مواد شوینده، با انواع عبارت های تخصصی، اعداد و کدها رو به رو هستیم. به طور مثال، فروش پیگمنت قرمز، فروش پیگمنت زرد، فروش پیگمنت آبی، فروش پیگمنت بنفش، نارنجی، فروش تیتانیوم دی اکسید، فروش تیتان کرونوس و بسیاری از عبارت های تخصصی دیگر که همگی محصولات وارداتی هستند را مشخص میکنند. این محصولات معمولاً از کشورهای اروپایی، کشور چین و هند وارد ایران می شوند.
خرید و فروش رنگدانه ها و پیگمنت ها معمولاً بر اساس کیلوگرم معرفی می شود و وزن محصولات در بسته بندی های کیسه ای، متفاوت است. ۲۵ کیلوگرم و ۵۰ کیلوگرم، عمدتاً برای این رنگدانه ها به صورت جامد وجود دارند.
برای خرید انواع پیگمنت و رنگ های مخصوص صنایع شوینده با کارشناسان فروش صدرا شیمی تماس بگیرید.